Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz kripto veya
elektronik para olarak bildiğimiz Bitcoin‘in,(2012’den
beri kullanılan, herkes tarafından desteklenen ve kimsenin kontrolünde olmayan
dijital para birimi.) arkasında aslında bir Blockchain Teknolojisi yer
almaktadır. O zaman yakından bakalım neymiş bu Blockchain Teknolojisi?
Blockchain(Blok Zinciri)’ni kısaca şifrelenmiş işlem takibi
sağlayan bir dağıtık veri tabanı olarak tanımlayabiliriz. Adından da
anlaşılacağı gibi zincirleme bir modelle inşa edilen, takip edilebilen ama
kırılamayan Blockchain teknolojisi, bir merkeze bağlı olmadan işlem yapmaya
izin veriyor. Böylece işlemler direkt olarak alıcı ile satıcı arasında ve
güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilir oluyor.
Aracıları ortadan kaldırdığı için mevcut sistemlere muhalif
olacağı apaçık ortada. Ancak günümüzde bankaların da dahil olduğu farklı
firmalar e-ticaret, dosya paylaşımı ve haberleşme gibi işlemler için
Blockchain’i keşfetmeye ve kullanmaya başlıyorlar.
Blockchain Teknolojisinin Yapısı ve Işleyişi
Bir blok zinciri, hesap defteri girişini ya da bir
hesap hareketi kaydını temsil eden veri yapısıdır. Her hesap hareketi,
gerçekliğini koruma altına almak adına dijital olarak imzalanır ve kimse bu
kayda müdahale edemez. Böylece hem hesap defterinin kendisi hem de içindeki
hesap hareketlerinin güvenilir olduğu varsayılır.
Sistemin güvenliğini sağlayan asıl olay ise bu dijital
hesap defterlerinin bir ağ ya da altyapı üzerinde dağıtılmasıdır. Altyapıdaki
bu ek devreler ve katmanlar, bir hesap hareketinin durumu ile ilgili istenilen
her an mutabakat sağlanabilmesi amacına hizmet etmektedir. Gerçekliği koruma
altına alınmış hesap defterlerinin birer kopyası her katmanda bulunur.
Sisteme yeni bir hesap hareketi geldiğinde ya da mevcut bir
hesap hareketi üzerinde değişiklik yapıldığında, altyapı üzerindeki tüm
kayıtlarda belirli bir algoritma harekete geçerek bu yeni kaydın doğruluğunu
kontrol eder. Kopyaların çoğu bu kaydın doğruluğunu onaylıyorsa, yeni bir blok
zinciri sisteme dahil edilir. Eğer sistemdeki devrelerin çoğu yeni kaydı
reddederse, bu hesap hareketi sisteme kaydedilemez. Bu dağıtılmış sistem
sayesinde, blok zinciri tek bir merkezden kontrol edilmeye ihtiyaç duymadan
etkili bir şekilde çalışabilir.
Bir blok zinciri sistemi, hangi şekillerde çalışacağı ve
mutabakata varmak için hangi mekanizmaları kullanacağı konusunda
düzenlenebilir. Bu sistem küçük gruplar arasındaki para akışında
kullanılabileceği gibi çok fazla üyesi olan sistemlerde de kullanılabilir.
Bitcoin, milyonlarca üyesi ile blok zinciri sistemini kullanan en büyük
yapıdır.
Neden Blockchain Teknolojisi’ni Tercih Etmeliyiz?
- Bir otoriteye ve aracıya ihtiyaç duyulmaması hem maliyetleri düşürüyor hem de işlemleri hızlandırıyor.
- İşlemlerin pek çok farklı nokta tarafından kontrol ediliyor olması, sistemde sahtecilik yapılması ihtimalini azaltıyor.
- Blok zinciri, bir varlığın hangi kaynaktan çıkıp hangi kişilerin elinden geçip nereye ulaştığını takip etmek için ideal bir platform.
Sistemle ilgili en büyük problem ise uygulamasının zor
oluşu. Çünkü bu açık kaynaklı sistem pek çok farklı yazılım grubu tarafından,
farklı idealler doğrultusunda, farklı şekilde kurgulanıyor. Bu da bir standart
oluşturulmasını engelliyor. Bu probleme çözüm bulmak amacıyla, aralarında IBM, Cisco, Fujitsu gibi
büyük teknoloji firmalarının ve J.P.Morgan, Accenture gibi
finans kuruluşlarının bulunduğu bir grup şirket, Hyperledger adlı
bir sistem kurmayı amaçlıyor. Açık kaynaklı farklı blok zinciri uygulamalarını
tek çatı altında toplamak amacıyla bir konsorsiyum kuran şirketler, sektörler
arası para aktarımını sağlayacak dev bir altyapı oluşturmak istiyor. Bu altyapı
ile internet dünyasında, finans alanında farkındalık yaratılabileceği düşünülüyor.
Özetle Blockchain’in önümüzdeki dönemde takip edilmesi
gereken başlıca teknolojilerden biri olduğu çok açık. Finansal kuruluşların
güvenlik ve sistemsel tasarruflar açısından Blockchain teknolojisini
kullananacağı da. Ancak bu durumun Bitcoin gibi Blockchain temelli muhalif
sistemleri güçlendirip güçlendirmeyeceği büyük bir soru işareti. Devletlerin
ise Blockchain’i çeşitli vatandaşlık hizmetlerinde kullanması makul ve mümkün
gözüküyor.
Yorumlar
Yorum Gönder